مهندسی معکوس و ساخت قطعات و ماشین آلات صنعتی
شرکت پوباگران فرآیند مبتکر آترا، یکی از اهداف خود را توسعه تکنولوژی‌های پیشرفته و ارائه خدمات به روز در زمینه ساخت قطعات صنعتی قرار داده است. در همین راستا از جمله مهمترین فعالیتهای تخصصی شرکت، مهندسی معکوس و ساخت تجهیزات صنعتی میباشد که کلیه مراحل کار اعم از اسکن سه بعدی، تهیه مدل سه بعدی کامپیوتری، تکنولوژی ساخت قطعات و ماشین آلات و .. توسط متخصصین گروه مدلسازی شرکت آترا انجام می‌پذیرد.
مهندسی معکوس در واقع فرایند کشف اصول تکنولوژیکی یک دستگاه، شی یا یک سیستم میباشد که از طریق تجزیه و تحلیل ساختار و عملکرد آن حاصل میشود. به عبارت دیگر مهندسی معکوس یکی از روشهایی است که با به کارگیری آن، فرایند تکوین محصول سرعت می‌یابد. مهندسی معکوس به طور عمده در صنایع تجاری و نظامی به کار می‌رود و هدف آن استنباط پارامترهای طراحی یک محصول بدون داشتن دانش کافی در زمینه تولید آن محصول و فقط با پیمودن فرآیند معکوس و به کارگیری تکنیک‌های مشابه میباشد.
مهندسی معکوس و ساخت برای بازیابی و تشخیص اجزای متشکله یک محصول بویژه در صورت عدم دسترسی به طراحی اولیه کاربرد داشته و برای نگهداری، گسترش و توسعه امکانات موجود و مهندسی مجدد (RE- ENGINEERING) مورد استفاده قرار می‌گیرد. این روش، در واقع روش پذیرفته شده‌ای برای کشورهای درحال توسعه به شمار می‌رود. در این فرایند ابتدا میزان کمبود اطلاعات فنی برای پشتیبانی از تولید یک محصول معین میشود (TECHNICAL DATA PACKAGE=TDP). سپس با انجام یک کار تیمی منسجم، متشکل از متخصصان و محققان به همراه مدیریت و سازماندهی مناسب (R&D) سعی میشود مدارک و نقشه‌های خاص طراحی محصول به دست آید. با در نظر گرفتن مشخصات، هدف و شرایط طراحی محصول، استانداردهای ملی و رایج و همچنین پوشش دادن نقاط مجهول و ناشناخته سعی میشود مراحل نمونه سازی و نیمه صنعتی و در صورت لزوم ساخت و تولید محصول، انجام گردد.
به منظور مدل سازی قطعات پیچیده و یا قطعاتی که نیاز به اندازه برداری دقیق دارند، از روش اسکن سه بعدی قطعه استفاده میشود. اسکنرهای سه بعدی از جمله ابزارهای مهم در مهندسی معکوس قطعات و دستگاه‌ها و ماشین‌آلات صنعتی است که در واقع هنر تبدیل ابر نقاط به مدل سهبعدی CAD میباشد. ابر نقاط مجموعه سهبعدی از نقاط است که خصوصیات سطح خارجی یک شئ را توصیف میکند. این نقاط از آنالیز محیط پیرامون شئ و جمعآوری اطلاعات از شکل ظاهری آن به کمک یک اسکنر سهبعدی به دست میآیند. تکنولوژی به کار رفته در جمعآوری اطلاعات از سطح شکل، در دو نوع تماسی و بدون تماس میباشد. در حالت تماسی از دستگاههای CMMو در حالت بدون تماس از لیزر یا نور ساخت یافته استفاده میشود. در فرایند مهندسی معکوس، ابتدا بر روی نقاط، یک مش سهگوش ایجاد میشود. این مش، توپولوژی اصلی مدل نهایی را ارائه می‌دهد. در مرحله بعد از تقسیم مش به نواحی کوچکتر و یا روشهای دیگر، یک سطح ساده تخمینزده میشود.
مزایا و دستاوردهای مهندسی معکوس و ساخت
- ایجاد توانایی و تقویت تکنیکی - فناوری ساخت ازطریق شناخت و درک کامل محصول (اخذ دانش فنی محصول) و به وجود آوردن اعتماد به نفس د رمهندسان و کارشناسان صنعت در مواجهه با صنایع و فناوری های داخلی؛
- امکان طراحی یک محصول بهنگام، در سطح استانداردهای جهانی با کشف راههای جدید بهبود و توسعه محصول، درجهت رفع نیازهای مشتری مانند عملکرد بهتر، افزودن ویژگیها و رفع نواقص محصول؛
- برآورده کردن نیازهای بازار مثل تغییر فناوری یا بهبود آن و کاهش هزینه؛
- ایجاد توان بالقوه جهت جذب، در انتقال فناوری‌های پیشرفته؛
- تربیت نیروی متخصص مورد نیاز در صنایع استراتژیک؛
- به وجود آوردن قدمهای سیستماتیک برای کمک به درک و مستندسازی طراحی و فرایند طراحی؛
- امکان الگوبرداری رقابتی درجهت درک محصولات رقبا و توسعه بهتر محصولات خود؛
- امکان انجام مهندسی مجدد با استفاده از دانش فنی اخذ شده به وسیله مهندسی معکوس و ساخت.
جالب است بدانید که مهندسی معکوس و ساخت حتی توسط سازندگان اصلی و معتبر همچون Honeywell و KSB نیز به کار گرفته شود. از جمله دلایل این امر می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- امکان تامین قطعات ماشین‌آلات قدیمی بدون نیاز به صرف هزینه و زمان زیاد به منظور به روزرسانی آن
- بهینه‌سازی و بهبود عملکرد تجهیزات در راستای کاهش هزینه‌های نگهداری
- جایگزینی قطعات فرسوده اصلی که دیگر امکان تولید ندارند.
- تامین قطعات یدکی محصولی که دیگر تامین کننده اصلی آن وجود ندارد.
- زمان تحویل کوتاه
مهندسی معکوس و ساخت پمپ سانتریفیوژ صنعتی مطابق استانداردهای بین المللی
مهندسی معکوس پمپ توسط شرکت KSB
دستیابی به دانش فنی ساخت قطعات و ماشین آلات مستلزم شناخت و درک دقیق سیستم عملکرد و ارتباط اجزا با یکدیگر است. با توجه به اینکه زمینه تخصصی شرکت آترا، تدوین دانش فنی و مهندسی معکوس میباشد، فرآیند تدوین دانش فنی و بازطراحی را از روشهای سنتی که موجب اتلاف هزینه و زمان و عدم برآورد کیفیت مورد نظر از ساخت قطعات می‌گردد، در دستور کار قرار داده و برای این کار روش استاندارد و یکچارچه‌ای تدوین نموده است که با این روش می‌توان قطعات و مجموعه ها را مشابه نمونه‌های خارجی و با همان عملکرد تولید کرد.
مراحل فرآیند مهندسی معکوس انجام گرفته در شرکت آترا به شرح زیر می باشد:
- شناسایی و تشخیص اجزاء سیستم و روابط بین اجزاء در کارکرد ماشین (قطعات)
- اندازه برداری دقیق از قطعات و اسکن سه بعدی تجهیزات با هندسه پیچیده
- تهیه مدارک و دانش فنی ساخت (مدل سه بعدی، نقشه های ساخت و ماشینکاری)
- اعمال تلرانس‌های ساخت و مونتاژی
- تعیین فرآیند ساخت قطعات و یا مجموعه (ماشین)
- کنترل کیفی قطعات توسط ابزار اندازه گیری و اسکنر نوری
- انواع تست قطعات و مجموعه مطابق نظر کارفرما
بازطراحی و ساخت انواع تجهیزات و قطعات صنعتی (ورق کاری- خمکاری)
بازطراحی پروفیل پره پروانه سانتریفیوژ صنعتی
منابع:
1- اخوان، امیرناصر مروری بر کپی سازی و مهندسی معکوس صنایع هوایی، شماره 77، آبان 7
2- www.ksb.com
3- جایگاه و نقش فعالیتهای تحقیق در استراتژیهای دستیابی به تکنولوژی موردنیاز کشور پیام پولاد، شماره 10، مهر 73
4- فتحی علیرضا مهندسی معکوس کارآفرین، شماره 9، مهر و آبان 80
5- www. honeywell.com
6- مهندسی معکوس راهی برای احاطه برمبانی طراحی، پیام ایران خودرو، شماره 46، مرداد 79
7- مهندسی معکوس (یک ضرورت)، شرکت خدمات علمی صنعتی استان تهران، صنعت خودرو، شماره 22، مهر 78
8- ناطق محمدجواد تامین سرمایه ارزان به عنوان یکی از روشهای موثر حمایتی دولت از توسعه تکنولوژی ملی، صنعت و توسعه، شماره 16، مهر و آبان 76
9- هلالی، حسن مهندسی معکوس اطلاعات علمی، شماره 2، آذر 73
همچنین برای دیدن ویدئو های بیشتر مربوط به این مطلب از کانال ما در سایت آپارات دیدن کنید :
